การพัฒนาท้องถิ่นของเทศบาลเมืองอำนาจเจริญ นั้น เป็นการสร้างกระบวนการมีส่วนของชุมชนในการร่วมคิดร่วมแก้ไขปัญหา ตลอดจนร่วมสร้างร่วมส่งเสริมความเข้มแข็งของชุมชน ในเขตพื้นที่ของเทศบาลเมืองอำนาจเจริญ ให้มีส่วนร่วมในการพัฒนาท้องถิ่นในทุกด้าน การพัฒนาจะสมบูรณ์ได้ จำเป็นต้องอาศัยความร่วมมือของชุมชน ในพื้นที่เกิดความตระหนักร่วมกันแก้ไขปัญหาและความเข้าใจในแนวทางแก้ไขปัญหาอย่างจริงจัง เทศบาลเมืองอำนาจเจริญ ยังได้เน้นให้คนเป็นศูนย์กลางของการพัฒนา นอกจากนั้นยังได้เน้นการส่งเสริมและสนับสนุนให้การศึกษาเด็กก่อนวัยเรียน และพัฒนาเยาวชนให้พร้อมที่จะเป็นบุคลากรที่มีคุณภาพ โดยยึดกรอบแนวทางในการจัดระเบียบการศึกษา ส่วนด้านพัฒนาอาชีพนั้น จะเน้นพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนพึ่งตนเองในท้องถิ่น

      เทศบาลเมืองอำนาจเจริญ กำหนดวิธีการดำเนินการตามภารกิจสอดคล้องกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ แผนพัฒนาจังหวัด แผนพัฒนาอำเภอ แผนพัฒนาตำบล นโยบายของรัฐบาล และนโยบายของผู้บริหารท้องถิ่น ทั้งนี้สามารถวิเคราะห์ภารกิจให้ตรงกับสภาพปัญหา โดยอำนาจหน้าที่ของเทศบาลตำบลตามพระราชบัญญัติเทศบาล พ.ศ.2496 ( และที่แก้ไขเพิ่มเติมจนถึงฉบับปัจจุบัน ) และตามพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542 ดังนี้

อำนาจหน้าที่ตามมาตรา 50 ภายใต้บังคับแห่งกฎหมายเทศบาล มีหน้าที่ต้องทำในเขตเทศบาล ดังต่อไปนี

(1)รักษาความสงบเรียบร้อยของประชาชน

(2)ให้มีและบำรุงทางบกและทางน้ำ

(2/1)รักษาความเป็นระเบียบเรียบร้อย การดูแลการจราจร และส่งเสริม สนันสนุนหน่วยงานอื่นในการปฏิบัติหน้าที่ดังกล่าว

(3)รักษาความสะอาดของถนน หรือทางเดินและที่สาธารณะ รวมทั้งการกำจัดมูลฝอยและสิ่งปฎิกูล

(4)ป้องกันและระงับโรคติดต่อ

(5)ให้มีเครื่องใช้ในการดับเพลิง

(6)ให้ราษฎรได้รับการศึกษาอบรม

(7)ส่งเสริมการพัฒนาสตรี เด็ก เยาวชน ผู้สูงอายุ และผู้พิการ

(8)บำรุงศิลปะ จารีตประเพณี ภูมิปัญญาท้องถิ่นและวัฒนธรรมอันดีของท้องถิ่น

(9)หน้าที่อื่นตามกฎหมายที่บัญญัติให้เป็นหน้าที่ของเทศบาล

มาตรา ๕๓ ภายใต้บังคับแห่งกฎหมาย เทศบาลเมืองมีหน้าที่ต้องทำในเขต เทศบาล ดังต่อไปนี้

(1)กิจการตามที่ระบุไว้ในมาตรา ๕๐

(2) ให้มีน้ำสะอาดหรือการประปา

(3)ให้มีโรงฆ่าสัตว์

(4)ให้มีและบำรุงสถานที่ทำการพิทักษ์และรักษาคนเจ็บไข้

(5)ให้มีและบำรุงทางระบายน้ำ

(6)ให้มีและบำรุงส้วมสาธารณะ

(7)ให้มีและบำรุงการไฟฟ้า หรือแสงสว่างโดยวิธีอื่น

(8)ให้มีการดาเนินกิจการโรงรับจำนำหรือสถานสินเชื่อท้องถิ่น

(9)จัดระเบียบการจราจร หรือร่วมมือกับหน่วยงานอื่นในการปฏิบัติหน้าที่ ดังกล่าว

มาตรา ๕๔ ภายใต้บังคับแห่งกฎหมาย เทศบาลเมืองอาจจัดทำกิจการใด ๆ ในเขตดังกล่าวเทศบาล ดังต่อไปนี้

(1)ให้มีตลาด ท่าเทียบเรือและท่าข้าม

(2)ให้มีสุสานและฌาปนสถาน

(3)บำรุงและส่งเสริมการทำมาหากินของราษฎร

(4)ให้มีและบำรุงการสงเคราะห์มารดาและเด็ก

(5)ให้มีและบำรุงโรงพยาบาล

(6)ให้มีการสาธารณูปการ

(7)จัดทำกิจการซึ่งจำเป็นเพื่อการสาธารณสุข

(8)จัดตั้งและบำรุงโรงเรียนอาชีวศึกษา

(9)ให้มีและบำรุงสถานที่สำหรับการกีฬาและพลศึกษา

(10)ให้มีและบำรุงสวนสาธารณะ สวนสัตว์และสถานที่พักผ่อนหย่อนใจ

(11)ปรับปรุงแหล่งเสื่อมโทรม และรักษาความสะอาดเรียบร้อยของท้องถิ่น

(12)เทศพาณิชย์